Thuốc lá điện tử, thuốc lá truyền thống: NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT

Hỏi: Tại sao giới trẻ hiện nay lại thích sử dụng thuốc lá điện tử?

Trả lời:

Tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong giới trẻ đang gia tăng rất nhanh. Thuốc lá điện tử đang xâm nhập vào các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên.

Vì sao? Vì một số lý do sau:

• Sau khi Luật PCTHCTL được thực thi đối với thuốc lá truyền thống làm suy giảm lợi nhuận của ngành sản xuất, kinh doanh thuốc lá, thì thuốc lá điện tử ra đời là sực lách luật của các tập đoàn thuốc lá đa quốc gia, nhắm vào giới trẻ, nhằm mục đích tìm kiếm khách hàng thay thế và duy trì lợi nhuận.
• Ngành sản xuất, kinh doanh TLĐT tìm cách tạo ra nhiều sản phẩm đánh vào tâm lý tiêu dùng của nhóm người trẻ tuổi, nhóm người đang tạo ra nguồn thu nhập chính.
• TLĐT có hương thơm hấp dẫn. Mẫu mã, thiết kế sản phẩm ấn tượng tạo trào lưu và phong cách hướng đến giới trẻ.
• Ngày nay giới trẻ gần như gắn liền với mạng xã hội, do đó nhà sản xuất sử dụng mạng xã hội để quảng cáo. Thuê người nổi tiếng và người có tầm ảnh hưởng trên mạng xã hội để quảng cáo, tài trợ nhiều cho các chương trình lễ hội, sự kiện thể thao, âm nhạc,… để quảng cáo rầm rộ trên các phương tiện truyền thông như tác phẩm điện ảnh, chương trình truyền hình.
• Ngoài ra việc quản lý mặt hàng này hiện nay vẫn còn nhiều kẻ hở, giới trẻ có thể mua được TLĐT quá dễ dàng và chưa có cơ sở pháp lý cho mặt hàng TLĐT.

Hỏi: Tác hại của thuốc lá điện tử đến sức khỏe con người?

Trả lời:

           Điều khẳng định đầu tiên là TLĐT gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của con người, kể cả người hút và người hít khói thuốc còn gọi là hút thuốc thụ động giống như thuốc lá truyền thống. Thuốc lá điện tử chứa nicotin, chất độc giống thuốc lá truyền thống nên vẫn gây nghiện, gây ngộ độc, gây ung thư, cụ thể như:

• TLĐT ảnh hưởng đến phổi: gây hội chứng tổn thương phổi cấp, tổn thương nhu mô phổi, gây viêm phổi.
• Tổn thương cho não, thận và các cơ quan quan trọng khác. Các kim loại độc hại như chì sẽ dễ dàng tích tụ trong cơ thể đến lúc nào đó sẽ gây ngộ độc chì.
• Làm tăng nguy cơ cháy nổ: Thuốc lá điện tử sử dụng pin để làm nóng cuộn dây và tạo ra hơi khói. Nếu pin bị hỏng sẽ làm cho thiết bị thuốc lá trở nên quá nóng, dễ bắt lửa hoặc thậm chí phát nổ.
• TLĐT làm tăng nguy cơ bắt đầu hút thuốc lá truyền thống ở giới trẻ và tăng khả năng sử dụng đồng thời song song 2 loại thuốc lá ở nhóm tuổi này.
• Tăng nguy cơ sử dụng ma túy.
• TLĐT có thể gây loạn thần, xuất hiện ảo giác ở nhóm trẻ thanh thiếu niên, suy giảm trí nhớ, gần đây đã xuất hiện tại các trường học ở Việt Nam.

Hỏi: Với nguy hại to lớn đối với sức khỏe khi sử dụng thuốc lá điện tử, nhưng tại sao thuốc lá điện tử vẫn được lưu hành trên thị trường ?

Trả lời:

Tại Việt Nam, Luật phòng chống tác hại của thuốc lá được Quốc hội thông qua từ 2012, đến nay đã góp phần quan trọng trong việc giảm nhu cầu sử dụng thuốc lá và kiểm soát các nguồn cung thuốc lá.

Tuy nhiên, với sự nổi lên các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới trong những năm gần đây, thì rõ ràng luật vẫn chưa được cập nhật và hoàn thiện kịp thời. Tới thời điểm hiện tại, vẫn chưa có hành lang pháp lý phù hợp để quản lý các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, điển hình là thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng. Thực tế, đây cũng là tình hình chung của nhiều nước trên thế giới trong công tác quản lý thuốc lá thế hệ mới, nhất là trong giai đoạn đầu.

Hiện tại có nhiều quan điểm khác nhau trong việc quản lý các sản phẩm này: cấm toàn bộ các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới, cấm một loại sản phẩm nào đó, cho phép bán nhưng tăng cường kiểm soát, cho phép tiêu dùng như sản phẩm tiêu dùng thông thường, hoặc thậm chí được khuyến khích chuyển đổi sử dụng từ thuốc lá điếu thông thường sang TLĐT. Riêng ở Việt Nam, với chức năng bảo vệ sức khoẻ nhân dân, Bộ Y tế đang tham mưu cho Chính phủ về việc sẽ cấm sử dụng TLĐT giống như thuốc lá truyền thống hiện nay.

Hỏi: Biện pháp nào có thể ngăn ngừa được giới trẻ sử dụng thuốc lá điện tử ?

Trả lời:

Mặc dù TLĐT chứa nhiều độc tố ảnh hưởng sức khỏe, nhưng lại được giới trẻ ưa thích sử dụng và đang có chiều hướng gia tăng. Gần đây TLĐT đang xâm nhập vào các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên, đồng thời gây ra các hậu quả trước mắt và lâu dài về sức khỏe, kinh tế, xã hội.

Để ngăn ngừa tình trạng sử dụng TLĐT chúng ta cần phải thực hiện các biện pháp như sau:

• Các cơ quan chức năng, chính quyền các cấp tăng cường kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp mua, bán, kinh doanh sản phẩm thuốc lá điện tử, vì các sản phẩm này hiện là những sản phẩm chưa được phép nhập khẩu, kinh doanh và lưu hành tại Việt Nam.
• Nhà trường tăng cường tuyên truyền về tác hại của TLĐT, kiểm tra, giám sát và có biện pháp phát hiện, ngăn chặn kịp thời việc sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh, sinh viên tại các trường học. 
• Gia đình cần thường xuyên quan tâm, chăm sóc quản lý, giám sát chặt chẽ để ngăn chặn con em tránh xa TLĐT.

Phải hiểu rằng: Thuốc lá truyền thống và TLĐT đều là kẻ giết người thầm lặng, là tác nhân gây ra bệnh tật. Đặc biệt là TLĐT đang nhắm vào thế hệ trẻ, con em của chúng ta nên mỗi người cần chung tay để các cháu không sử dụng thuốc lá.

Hỏi: Ngành Y tế có khuyến cáo gì để mọi người tránh xa thuốc lá điện tử ?

Trả lời:

- Trước tiên Ngành Y tế khuyến cáo đến người dân trong cộng đồng là hút thuốc lá có hại cho sức khỏe của con người, nhất là đối với trẻ em và phụ nữ. Người hút thuốc hay người hít phải khói thuốc đều bị ảnh hưởng sức khỏe như nhau. Không chỉ thuốc lá truyền thống, mà thuốc lá điện tử cũng đều không an toàn cho sức khỏe.

Mỗi năm Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong vì các bệnh có liên quan đến thuốc lá, trong đó Ung thư phổi, BPTNMT, Đột quỵ, NMCT… là những bệnh chiếm tỷ lệ hàng đầu. WHO dự báo đến năm 2030, sẽ tăng lên tới 70.000 người tử vong/năm nếu các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện.

Thời gian tới, Việt Nam đã có nhiều biện pháp để hạn chế sử dụng thuốc lá, trong đó có các chính sách liên quan đến thuế thuốc lá; cảnh báo sức khỏe; cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ thuốc lá; hỗ trợ cai nghiện thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc; truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá...Tuy nhiên, tỷ lệ sử dụng thuốc lá ở nước ta tuy đã giảm nhưng vẫn còn rất cao, đặc biệt là nam giới.

Ngành Y tế sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tác hại của việc hút và hít phải khói thuốc lá đối với sức khỏe để tăng tỷ lệ người cai nghịện thuốc lá và hạn chế số người mới bắt đầu sử dụng thuốc lá, trong đó chú ý đến nhóm đối tượng thanh thiếu niên không hút thuốc lá truyền thống và đặt biệt là tránh xa sự cám dỗ của thuốc lá điện tử./.

Bs CKII Trương Văn Dũng.

Quyền GĐ TTKSBT Trà Vinh