TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ VÀ NHỮNG LỢI ÍCH TRONG VIỆC XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÓI THUỐC LÁ.

1/. Hỏi: Thưa bác sĩ, trước biết xin bác sĩ cho biết thực trạng khói thuốc lá hiện nay ảnh hưởng thế nào đến môi trường ?

Trả lời:

Tác hại của thuốc lá đối với môi trường là rất lớn:

- Hút thuốc là nguyên nhân chính gây nên ô nhiễm không khí trong nhà, nơi làm việc, trường  học, nơi công cộng, ngoài trời do khói thuốc thải ra ngoài không khí hàng ngàn chất hóa học độc hại.

- Bên cạnh ô nhiễm không khí từ khói thuốc do người hút thải ra, đầu mẩu thuốc lá vứt trong môi trường phải mất ít nhất 18 tháng mới phân hủy và có thể gây rò rỉ các chất độc hại ngấm vào đất.

- Việc tàn phá rừng trồng thuốc lá làm ảnh hưởng đến môi trường. Qua thống kê, mỗi năm có khoảng 200.000 héc ta rừng trên thế giới đã bị chặt phá để lấy đất trồng thuốc lá.

- Việc sử dụng các loại thuốc trừ sâu và nhiều loại phân bón hóa học trong quá trình trồng thuốc lá, về lâu dài, việc sử dụng nhiều hóa chất sẽ làm đất bị chai cứng, ảnh hưởng xấu đến môi trường. Những hóa chất này làm ô nhiễm đất, không khí và nguồn nước.

- Quá trình sản xuất thuốc lá tạo ra lượng chất thải rất lớn, nhiều nhà máy sản xuất thuốc lá nằm trong các khu vực đông dân cư ảnh hưởng xấu đến môi trường sống và sức khỏe người dân địa phương

- Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây cháy rừng, hoả hoạn ảnh hưởng đến môi trường.

2/. Hỏi: Xin bác sĩ cho biết cụ thể khói thuốc lá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các bệnh gì của con người ?

Trả lời:

1/. Hút thuốc lá ảnh hưởng đến chức năng của hệ hô hấp:

Có nhiều bệnh của hệ hô hấp do thuốc lá gây ra, trong đó cần chú ý 02 bệnh: BPTNMT (COPD) và Ung thư phổi (K phổi)

Hút thuốc lá là nguyên nhân của 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính: Thiếu oxy, tăng tiết đàm, không khạc được gây cản trở đường hô hấp làm BN khó thở. Nguyên nhân là do:

Những người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờm hơn những người không hút thuốc và khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp lại kém hơn. Điều này là do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt thậm chí bị phá huỷ. Khói thuốc làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy và thành phần của chất nhầy. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc lại làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy bị nhiễm bởi các chất độc hại, và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi cản trở sự lưu thông trao đổi khí.

Những người hút thuốc thường giãm nồng độ o xy tế bào do có khí CO gắn kết mạnh với.

Thuốc lá gây ra xấp xỉ 90% tổng số người chết vì ung thư phổi

2/. Hút thuốc lá ảnh hưởng đến chức năng của hệ tim mạch:

Bệnh mạch vành là phổ biến nhất, ước tính chiếm khoảng hơn một nửa trường hợp tử vong vì bệnh tim do hút thuốc. Tai biến mạch não: cao gấp 2- 4 lần. Nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên gấp 2-3 lần và nó còn tương tác với các yếu tố khác làm tăng nguy cơ lên gấp nhiều lần.

3/. Hút thuốc lá là nguyên nhân của nhiệu bệnh ung thư

Hút thuốc lá gây ra ung thư ở nhiều các phần khác như họng, thanh quản, thực quản, tuyến tuỵ, tử cung, cổ tử cung, thận, bàng quang, ruột và trực tràng. 

Trong khói thuốc lá có trên 50 chất trong số đó gồm cả các hợp chất thơm có vòng đóng Benzen có tính chất gây ung thư. Các hoá chất này tác động lên tế bào bề mặt của đường hô hấp gây nên tình trạng viêm mạn tính, phá huỷ tổ chức, biến đổi tế bào dẫn đến dị sản, loạn sản rồi ác tính hoá.

4/. Hút thuốc lá là nguyên nhân của của những bệnh về sức khỏe sinh sản

• Nữ: Đẻ non. Sảy thai. Thai chết lưu. Mãn kinh sớm
• Nam: Liệt dương, giảm số lượng tinh trùng

Thuốc lá làm giảm khả năng tình dục, gây bất lực và tăng nguy cơ vô sinh ở cả 2 giới.

Bs CKII Trương Văn Dũng (giữa) - Quyền GĐ Trung tâm KSBT Trà vinh trao giải tại Hội thi.

3/. Hỏi: Hiện nay số người hút thuốc lá đã giảm nhiều so với những năm trước đây, tuy nhiên số người hút thuốc lá thụ động thì không thể kiểm soát được, vậy thế nào là người hút thuốc lá thụ động ?

Trả lời:

Hút thuốc thụ động là hít phải khói thuốc trong môi trường không khí, trong đó bao gồm khói thuốc từ đầu điếu thuốc đang cháy và khói thuốc do người hút thuốc thở ra.

Khói toả ra từ đầu điếu thuốc chứa nhiều chất độc cao gấp 21 lần so với khói thuốc thở ra.

Người không hút thuốc nhưng làm việc thường xuyên với trong môi trường có khói thuốc có thể hít vào lượng khói thuốc tương đương với việc hút 5 điếu thuốc một ngày.

4/. Hỏi: Hút thuốc lá thụ động có bị ảnh hưởng đến sức khỏe không và ảnh hưởng thế nào, thưa bác sĩ ?

Trả lời:

Khoa học khẳng định rằng: Những ngưởi hút thuốc lá thụ động vẫn bị ảnh hưởng đến sức khỏe giống như những người hút thuốc lá chủ động.

Do đó những người không hút thuốc lá phải lên tiếng chống lại tác hại của khói thuốc lá, để mọi người có thể sống trong môi trường không khói thuốc lá để bảo vệ sức khỏe của chính mình.

5/. Hỏi: Thưa bác sĩ, hiện nay có nhiều người mắc các chứng bệnh liên quan đến khói thuốc lá, những người này cần làm gì để các bệnh đó không bị nặng thêm?

Trả lời:

Khoa học cũng chứng minh việc sức khỏe bị ảnh hưởng nhiều hay ít tùy thuộc vào thởi gian hút thuốc lâu hay ngắn và việc bỏ hút thuốc sớm hay muộn.

Và khi bỏ thuốc lá thì các dấu hiệu của bệnh sẽ dần cải thiện nhất là những bệnh của đường hô hấp vì hệ thống bảo vệ đường hô hấp dần được phục hồi như: giãm tiết đàm, ho khạc dễ dàng hơn, giãm khó thở

Do đó nhựng người đang hút thuốc HÃY BỎ HÚT THUỐC NGAY HÔM NAY nêu như họ có quyết tâm.

6/. Hỏi: Thưa bác sĩ, một vấn đề cũng rất được nhiều người quan tâm, đó là khói thuốc lá sẽ có nguy hại gì đối với phụ nữ mang thai và trẻ em?

Trả lời

Phụ nữ hút thuốc lá hay hít phải khói thuốc lá có nguy cơ sảy thai cao gấp 3 lần người không hút thuốc. Dễ bị sinh non. Dễ bị tình trạng thai chết lưu

Khói thuốc làm nguy cơ trẻ sinh nhẹ cân (dưới 2500g) tức là SDD bào thai.

Ở trẻ em, khói thuốc lá gây viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, làm nặng thêm các triệu chứng hen và là một trong những nguyên nhân gây đột tử ở trẻ sơ sinh.

Gia đình mà có cha hoặc mẹ hút thuốc trẻ rất dễ bị ảnh hưởng sức khỏe. Nếu cả cha và mẹ đều hút thuốc thì nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe của trẻ sẽ tăng lên.

7/. Hỏi: Để bảo vệ sức khỏe con người, tỉnh ta sẽ làm gì để thực hiện nghiêm luật phòng, chống tác hại của thuốc lá trong thời gian tới.

Trả lời:

           Hàng năm từ nguồn kinh phí Hỗ trợ từ Quỹ PCTHCTL của BYT, BCĐ PCTHTL của tỉnh sẽ triển khai các hoạt động tuyên truyền, tập huấn, giám sát kiểm tra về việc thực thi Luật PCTHCTL trên địa bàn tỉnh.

Cụ thể là thực hiện các buổi truyền thông nói chuyện trực tiếp, Thực hiện truyền thông qua báo đài và tổ chức các hội thi … để từng bước đưa kiến thức tác hại của khói thuốc lá và những quy định của Luật PCTHCTL đến với người dân trong cộng đồng. Nhằm mục đích kêu gọi người dân chuyển đổi hành vi có hại cho sức khoẻ sang hành vi có lợi cho sức khoẻ

Trong cuộc chiến đấu tranh với THCTL chúng ta phải hiểu rằng chúng ta không chống lại những người sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng thuốc lá, mà chúng ta chỉ chống lại tác hại của khói thuốc lá đối với người hút và người hít phải khói thuốc lá.

           Người sản xuất, Người kinh doanh và Người sử dụng thuốc lá phải chấp hành nghiêm những quy định của Luật PCTHCTL

Người dân trong cộng đồng cùng chung tay Xây dựng môi trường không khói thuốc để bảo vệ sức khỏe của chính bản thân minh, cho người thân trong gia đình mình và cho cộng đồng.

Mưa dầm thấm sâu, chúng ta tin rằng đến lúc nào đó chúng ta sẽ thành công với cuộc chiến phòng chống tác hại của TL.

8/. Hỏi: Hiện nay, trên thị trường ngoài thuốc lá truyền thống đang tồn tại hai loại thuốc lá thế hệ mới. Đó là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, 2 loại thuốc lá này có độc hại không?

Trả lời:

Nói đến thuốc lá thế hệ mới là nói tới thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Đây là hai dạng điển hình của thuốc lá thế hệ mới.

Thuốc lá điện tử: là các sản phẩm cung cấp nicotine điện tử, có cấu tạo bao gồm bộ phận pin, sạc, bộ phận gia nhiệt, dẫn dòng khí; bộ phận chứa ống đựng dung dịch điện tử. Dung dịch này thường chứa nicotine, chất tạo hương, propylene glycol và glycerin thực vật.

Thuốc lá nung nóng (HTPs): Bên cạnh thuốc lá điện tử, trong những năm gần đây, ngành công nghiệp thuốc lá còn đưa ra thị trường những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới gọi là thuốc lá nung nóng với đặc tính là làm nóng thuốc lá ở nhiệt độ đủ cao để sinh ra các hạt khói cho người hút thuốc hít vào qua một hệ thống điện tử. Chúng được nhà sản xuất giới thiệu là sản phẩm ít độc hại hơn so với thuốc lá điếu thông thường.

Các nhà sản xuất cố gắng quảng cáo làm cho người tiêu dùng nhầm lẫn và đánh lửa người tiêu dùng

Bản chất các sản phẩm thuốc lá này cũng chính là thuốc lá vì vậy chắc chắn gây nghiện như thuốc lá vì có chứa chất nicotine và gây hại đối với sức khỏe do có nhiều hóa chất độc hại khác tương tự như trong thuốc lá truyền thống.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, các sản phẩm thuốc lá truyền thống hay thế hệ mới đều độc hại đối với sức khỏe và cho đến nay, ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy tác hại của các loại thuốc lá thế hệ mới mà chúng ta đã phân tích ở trên. Đây mới chỉ là những số liệu phát hiện được, trên thực tế chưa có sự thống kê, nghiên cứu đầy đủ, có hệ thống báo cáo về thuốc lá điện tử như thuốc lá điếu thông thường.

Đặc biệt, về mặt xã hội, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng với hình thức bắt mắt, nhiều hương vị tạo sự hấp dẫn, có xu hướng nhắm tới đối tượng là giới trẻ với nhiều hình thức tiếp cận bán hàng qua mạng xã hội, internet, qua app điện thoại,… là những hình thức mà giới trẻ thường sử dụng sẽ làm ảnh hưởng xấu đến thế hệ tương lai với những nguy hại về sức khỏe khi sử dụng; đồng thời tiềm ẩn nguy cơ sử dụng các chất gây nghiện khác như ma tuý, rượu bia,… gây những tác động nghiêm trọng hơn rất nhiều so với thuốc lá truyền thống.

Vì vậy, cần phòng ngừa việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng ở những người chưa hút, đặc biệt ở trẻ em và thanh thiếu niên.

Nói tóm lại:

• Thuốc lá nguy hiểm giết người dưới mọi hình thức
• Người hút thuốc chủ động, hút thuốc thụ động, đều bị ảnh hưởng bệnh tật lên toàn bộ cơ thể như nhau
• Cai thuốc càng sớm càng tốt, trước 40 tuổi: giảm 90% nguy cơ tử vong
• Thuốc lá điện tử. thuốc lá nung nóng đều có hại cho sức khỏe. 02 loại thuốc lá này đang tác động rát lớn đến thế hệ trẻ con em chúng ta, mọi người cần phải cảnh giác phòng ngừa./.

Bs CKII Trương Văn Dũng